معرفی کتاب ماهی سیاه کوچولو

کتاب ماهی سیاه کوچولو
به بهانه سالروز مرگ صمد بهرنگی (9 شهریور 1347)

صمد بهرنگی (زاده ۲ تیر ۱۳۱۸ در تبریز – درگذشته ۹ شهریور ۱۳۴۷ در ارسباران) آموزگار، منتقد اجتماعی، داستان‌نویس، مترجم، و پژوهش‌گر فولکلور آذربایجانی بود. صمد نویسندگی را با طنزنویسی آغاز کرد. در ۱۳۳۹ نخستین داستان منتشر شده خود به نام عادت را نوشت؛ که با تلخون در ۱۳۴۰، بی‌نام در ۱۳۴۲، و داستان‌های دیگر ادامه یافت. او ترجمه‌هایی نیز از انگلیسی و زبان ترکی استانبولی به زبان فارسی و از فارسی به زبان ترکی آذربایجانی انجام داد.

ماهی سیاه کوچولو یکی از داستان‌های کودکان، نوشته وی است. او این داستان را در زمستان سال ۱۳۴۶ نوشت و انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آن را در سال ۱۳۴۷ با تصویرگری فرشید مثقالی منتشر کرد.

داستان حکایت زندگی و سرگذشت ماهی سیاه کوچولویی است که خسته از تکراری بیهوده که دیگرانِ قصه، بر آن نام زندگی نهاده‌اند، راه دریا را پیش می‌گیرد و تمامی طول جویبار را از پی هدفش طی می‌کند، همراه با اتفاقات و گرفتاری‌هایی که در طول سفر برایش پیش می‌آید. از ماجرای حمله همسایگان به او برای اینکه معتقدند حرف‌های گنده گنده می‌زند و بچه‌های دیگر را از راه به در می‌برد، و مخالفت مادرش برای تصمیمی که اتخاذ کرده و حکایت درس‌آموزی‌های مارمولک دانا که او را از خطرات راه آگاه می‌کند و در حد توان به او راه‌کارهایی برای نجات نشان می‌دهد تا حیله‌گری‌های خرچنگ، و خطرات مرغ ماهی‌خوار، که دشمن درجه یک او و ماهی‌های دیگر است.

منوچهر احترامی

اگر بخواهیم از مشهور‌ترین کتاب‌های کودک سخن بگوییم و از مردم بپرسیم، بی‌تردید کمتر کسی است که از حسنی نگو یه دسته گل و ده شلمرود و دزده و مرغ فلفلی نام نبرد.

منوچهر احترامی گرچه نامش با طنز و گل‌آقا گره خورده است، ولی او خالق و نویسنده کتاب‌هایی است که شمارگانش حالا به بالای چند ده میلیون جلد رسیده است و چند نسل از کودکان با آن خاطره دارند. 

او از دانشکده حقوق دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد، ولی هیچ‌گاه به وکالت و کار حقوقی روی نیاورد و سال‌ها به عنوان طنزنویس با نشریات مختلف همکاری داشت و طی چندسال گذشته اغلب آثارش را در مجله گل‌آقا چاپ می‌کرد. احترامی در دوران حیاتش بیش از 50 عنوان کتاب برای کودکان نوشته و منتشر کرده که «حسنی نگو یه دسته گل»، «خروس نگو یه ساعت»، «خرس وکوزه عسل» و «دزده و مرغ فلفلی» از آن جمله‌ است. این نویسنده، بیست و سوم بهمن 87 بر اثر نارسایی قلبی در یکی از بیمارستان‌های تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

هوشنگ مرادی‌کرمانی

هوشنگ مرادی‌کرمانی، نویسنده کرمانی است که داستان‌های او در عرصه کودک و نوجوان مشهور است. او نویسندگی را از سال‌های پایانی دهه 40 آغاز کرد و سال 1353 با انتشار داستان «قصه‌های مجید» تبدیل به نویسنده‌ای مشهور شد و این اثر جایزه مخصوص «کتاب برگزیده سال ۱۳۶۴» را از آن او کرد. اما اولین جایزه نویسندگی‌اش به خاطر «بچه‌های قالیبافخانه» بود که سال ۱۳۵۹ جایزه شورای کتاب کودک و جایزه جهانی اندرسن را در سال ۱۹۸۶ به او اختصاص داد. 

این داستان، سرگذشت کودکانی را بیان می‌کند که به خاطر وضع نابسامان زندگی خانواده مجبور بودند، در سنین کودکی به قالیبافخانه‌ها بروند و در بدترین شرایط به کار بپردازند. آثار او به زبان‌های آلمانی، انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، هلندی، عربی، ارمنی و هندی ترجمه شده اما اولین اثری که از او به زبان انگلیسی ترجمه شد، داستان سماور از قصه‌های مجید بود که برای یونیسف فرستاده شد. او تاکنون دوبار در سال‌های ۱۹۸۶ و۱۹۹۲ جایزه هانس کریستین اندرسن را از آن خود کرده است.

محمدرضا بایرامی

بایرامی با کتاب «کوه مرا صدا زد» از قصه‌های ساوالان توانست جایزه خرس طلایی و جایزه کبرای آبی سوئیس و نیز جایزه کتاب سال سوئیس را از آن خود کند که یوتا همیل رایش کتاب کوه مرا صدا زد را به آلمانی ترجمه کرده‌ است. او یکی از بهترین داستان‌نویسان کودک و نوجوان ۲۰ سال اخیر و هم اکنون نیز در این عرصه فعال است.

آشنایی با نویسندگان 4

افسانه شعبان‌نژاد

افسانه شعبان‌نژاد، شاعر و نویسنده ادبیات کودک و نوجوان است. او کارشناس رشته زبان و ادبیات فارسی و کارشناس ارشد رشته ادبیات نمایشی است. شعبان‌نژاد فعالیت خود را در حوزه ادبیات کودک و نوجوان از سال ۱۳۶۰ با یکی از نشریات امور تربیتی تهران آغاز کرد و مدتی به عنوان سردبیر برنامه خردسالان و برنامه بچه‌های انقلاب در رادیو مشغول کار بود. سردبیری مجلات رشد نوآموز و رشد دانش‌آموز و عضویت در شورای شعر کیهان بچه‌ها از مسئولیت‌های قبلی او بوده است. از او تاکنون حدود ۱۲۰ عنوان کتاب در حوزه شعر و داستان برای کودک و نوجوان منتشر شده ‌است.

مصطفی رحماندوست

مصطفی رحماندوست 

از این نویسنده و شاعر ایرانی، تاکنون 160 اثر به صورت مجموعه شعر برای کودکان و نوجوانان، تألیف و ترجمه داستان‌های کودکان و نوجوانان در ایران و جهان منتشر شده‌است. تیراژ کتاب‌های او به بیش از پنج و نیم میلیون نسخه می‌رسد که از آن میان می‌توان به فرهنگ‌ آسان؛ دانشنامه ویژه کودکان‌ و نوجوانان‌، فرهنگ‌ ضرب‌المثل‌ها؛ مجموعه‌ای ارزشمند از ضرب‌المثل‌های ایرانی، ترانه‌های نوازش شامل مجموعه‌ای از لالایی‌ها اشاره کرد که از آن میان، لالایی عاشورا بسیار مورد استقبال قرار گرفت.

آشنایی با نویسندگان

زندگینامه مهدی آذریزدی

 

 

 

آذریزدی از دیدگاه مقام معظم رهبری

 

 با تجلیل از آثار مهدی آذر یزدی فرمودند که در زمان طاغوت «براى بچه‏هاى کوچک، دستمان خالى بود، تا اینکه کتاب ایشان را من پیدا کردم. نگاه کردم دیدم این از جهات متعددى، از دو سه جهت، همان چیزى است که من دنبالش می‌گردم.» 

گروه : علوم انسانی      رشته : زبان و ادبیات فارسی      محل تولد : یزد      تاریخ تولد : 1300

زندگینامه:

آذر یزدی در سال ۱۳۰۱ در روستای خرمشاه در حومه یزد در خانواده‌ای تازه مسلمان با اجداد زرتشتیزاده شد. او از هشت سالگی همراه پدرش در زمین رعیتی کار کرد. در بیست سالگی از کار بنایی به کار در کارگاه جوراب بافی یزد کشیده شد. پس از آنکه صاحب کارگاه جوراب بافی تصمیم به تاسیس دومین کتابفروشی شهر یزد گرفت، او را از میان شاگردان کارگاه به کتاب‌فروشی منتقل کرد. کار در کتابفروشیزمینه آشنایی او با اهالی شعر و ادب را فراهم کرد، و پس از مدتی به تهران نقل مکان کرد و در چاپخانه علمی واقع در خیابان ناصرخسرو مشغول به‌کار شد.

در سال ۱۳۳۵ و در سن ۳۵ سالگی، پس از آنکه قصه‌ای از انوار سهیلی در چاپخانه توجه‌اش را به خود جلب کرد به فکر ساده‌نویسی قصه آنطور که مناسب کودکان باشد افتاد. این ایده، زمینه‌ساز خلق جلد اول کتاب قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب شد.

او ازدواج نکرد و هیچ‌گاه به کار دولتی هم مشغول نشد. او افزون بر نویسندگی به امور غلطگیری و فهرست اَعلام‌نویسی تا سال‌های آخر زندگی‌اش ادامه داد. او مدتی پیش از مرگ‌اش گفته بود که نوشته‌های دیگری هم دارد که به دلیل عدم صدور مجوز انتشار از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انگیزه تکمیل‌شان را از دست داده و آنها را ناتمام گذاشته است.

او در ۱۸ تیر ماه ۱۳۸۸ در سن ۸۷ سالگی در بیمارستان آتیه تهران درگذشت.

گرامی داشت روزمعلم

 

ای معلم تو را سپاس : ای آغاز بی پایان ، ای وجود بی کران ، تو را سپاس .ای والا مقام ،

ای فراتر از کلام، تورا سپاس. ای که همچون باران بر کویر خشک اندیشه ام باریدی

سپاست می گویم، تو را به اندازه تمام مهربانی هایت سپاس می گویم . ای نجات بخش

آدمیان از ظلمت جهل و نادانی،ای لبخندت امید زندگی و غضبت مانع گمراهی تو را سپاس

می گویم . این تویی که با دستان پر عطوفتت گلهای علم و ایمان را در گلستان وجود می

پرورانی و شهد شیرین دانش را به کام تشنگان می ریزی. پس تو را ای معلم به وسعت

نامت سپاس می گویم . همان نامی که چهار حرف بیشتر ندارد ، اما کشیدن هر حرف و

صدایش زمانی به وسعت تاریخ نیاز دارد.